Aynısefa (Tıbbi nergis, Portakal nergisi); Şifalı turuncu çiçekler

Calendula officinalis (Aynısefa)

Geleneksel tıpta önemli bir bitki olan Aynısefa (Calendula officinalis Linn., Asteraceae), bitkideki sekonder metabolitlerin varlığı nedeniyle ilaç endüstrisinin yanı sıra gıda endüstrisinde de uygulama alanı bulmuştur. Bu bitki, uzun bir süre boyunca küçük yanıkların, yaraların ve cilt problemlerinin tedavisinde kullanılmıştır. Calendula adı, aynısefa çiçeğinin açtığı her ayın ilk gününü ifade eden Latince "calends" teriminden gelir. Bununla birlikte aynısefa çiçeklerinin sabahları çiçeklenmesi, akşamları ise solması nedeniyle aynısefaya “güneş otu” da denilmektedir.

Aynısefanın farmakolojik aktivitelerindeki önemli bileşenlerin bazıları farklı kimyasal bileşik sınıflarına aittir; terpenoidler, flavonoidler, triterpenol esterler, steroidler, fenolik bileşikler, karotenler, triterpenoidler, uçucu yağlar, kinonlar, yağ asitleri, mineraller, saponinler, karbonhidratlar, steroller ve tokoferoller. Bazı toksikolojik çalışmalar, aynısefa bitkisinin akut ve subakut uygulamasının biyokimya ve fiziksel parametreler açısından güvenliğini kanıtlamıştır. Aynısefa, ani kas-iskelet sistemi yaralanmalarının neden olduğu ağrı ve şişliği hafifletmeyi amaçlayan homeopatik ilaç Traumeel®'in bileşenlerinden biridir.

Aynısefa bitkisi, yara iyileşmesi ve anti-enflamatuvar etkilere ilişkin Alman Komisyonu E, Avrupa Fitoterapi Bilimsel Kooperatifi, İngiliz Bitkisel Farmakopesi, Dünya Sağlık Örgütü monograflarında listelenmiştir. Aynısefa preparatları; yanık, kesik, döküntü, dermatit ve varis olmak üzere çeşitli tamamlayıcı ve alternatif tıp sistemlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca; kuru cilt, arı sokması ve ayak ülseri tedavisinin bir parçası olarak da yer alır. Bitkinin uçucu yağı ise merkezi sinir sistemini yatıştırıcı ve yara iyileştirici olarak kullanılır. Aynısefa, antimikrobiyal, antioksidan, antiinflamatuar, antiseptik, antiviral, hepatoprotektif ve antidiyabetik bir ilaç olarak işlev görür. Ayrıca ciltte iltihaplanma, açık yaralar ve kanayan yırtılma yaraları gibi çeşitli durumların tedavisinde de cilde uygulanır. Aynısefa çiçekleri çay şeklinde içildiğinde temizleyici ve detoks etkisi yaratan bir bitkidir. Çiçek infüzyonunun topikal uygulaması yaralarda ve izlerde antifungal, antiseptik ve yara iyileştirici olarak kullanılır. Aynısefa çayı, göz yıkama, gargara, bebek bezi döküntüleri ve cilt ve mukoza zarlarının diğer iltihaplı durumlarında kullanılır.

Avrupa İlaç Ajansı'na göre, aynısefa yağı bitkisel bir tıbbi ürün olarak sınıflandırılır. Aynısefa yağı, Calendula officinalis çiçeklerinin genellikle soğuk sıkım zeytinyağında maserasyon yöntemiyle elde edilen doğal bir yağdır. Aynısefa yağının çeşitli sağlık yararları ve etkileri vardır.

Özetle; aynısefa yağının bilinen bazı etkileri ve kullanımları:

• Aynısefa yağı, anti-enflamatuvar, antibakteriyel ve yara iyileştirici özelliklere sahip olmasıyla bilinir.

• Cilt bakımında yaygın olarak kullanılır ve egzama, sedef hastalığı, cilt tahrişi ve güneş yanıklarının hafifletilmesine yardımcı olabilir.

• Yara bakımında kullanılarak iyileşmeyi teşvik etmeye ve ciltteki tahrişleri azaltmaya yardımcı olabilir.

• Cilt bakım kremleri, losyonlar, şampuanlar ve saç serumları gibi ürünlerde aktif bileşen olarak yer alabilir.

• Aynısefa yağı, cildin nemini koruyarak kuru cilde nemlendirme sağlayabilir ve cildin daha yumuşak ve pürüzsüz görünmesine yardımcı olabilir.

• Cilt tonunu dengede tutmaya ve cildin daha sağlıklı görünmesini desteklemeye yardımcı olabilir.

• Saç derisini nemlendirebilir, saç köklerini güçlendirebilir ve saçların parlak ve sağlıklı görünmesine yardımcı olabilir.

Kaynaklar

• Arora, D., Rani, A., & Sharma, A. (2013). A review on phytochemistry and ethnopharmacological aspects of genus Calendula. Pharmacognosy reviews, 7(14), 179.

• Dhingra, G., Dhakad, P., & Tanwar, S. (2022). Review on phytochemical constituents and pharmacological activities of plant Calendula officinalis Linn. Biological Sciences, 2(2), 216-228.

• Egeli, D. (2022). Calendula officinalis L. In Novel Drug Targets With Traditional Herbal Medicines: Scientific and Clinical Evidence (pp. 49-71). Cham: Springer International Publishing.

• Givol, O., Kornhaber, R., Visentin, D., Cleary, M., Haik, J., & Harats, M. (2019). A systematic review of Calendula officinalis extract for wound healing. Wound Repair and Regeneration, 27(5), 548-561.

• Mamatkulov, Z. U., & Kayumova, G. G. (2023). Pharmaceutical Properties of Calendula officinalis. Development and innovations in science, 2(9), 35-36.

• Patil, K., Sanjay, C. J., DoggALLI, N., Devi, K. R., & Harshitha, N. (2022). A Review of Calendula Officinalis-Magic in Science. Journal of Clinical & Diagnostic Research, 16(2).

• Shahane, K., Kshirsagar, M., Tambe, S., Jain, D., Rout, S., Ferreira, M. K. M., ... & Lima, R. R. (2023). An Updated Review on the Multifaceted Therapeutic Potential of Calendula officinalis L. Pharmaceuticals, 16(4), 611.

einnatur@einnatur.com